o filmach Larsa von Triera

[Ula Sniegowska]

Szanowni państwo w dn. 25 wrzesnia - 5 października w kinie KINO.LAB
odbędzie się festiwal filmów Larsa von Triera.
Serdecznie zapraszamy!
U nas bilety kosztują 10 zł. A karnety, na wszystkie 12 filmów - tylko
100 zł.
Oto opisy szczegółowe filmów:

ELEMENT ZBRODNI
(Forbrydelsens element)
Reżyseria: Lars von Trier, scenariusz: Lars von Trier, Niels Vorsel,
Tomas Gíslason, Tom Elling, występują: Michael Elphick, Esmond Knight,
Me Me Lai, Jerold Wells, Lars von Trier, Nagroda Najwyższej Komisji
Technicznej - MFF w Cannes 1984; 6 nagród na Robert Festival 1985, Dania
1984, czarno-biały / kolor, 103 min.

Debiut Larsa von Triera, otwierający jego "trylogię europejską".
Nawiązujący do poetyki ekspresjonizmu niemieckiego i wczesnego
Hitchcocka czarny kryminał o serii morderstw a także, zgodnie z
intencjami reżysera, rodzaj rozważań o filmie i granicach kreacji
artystycznej.
Lars von Trier: "Postanowiliśmy zrobić film ściśle trzymający się reguł
popularnego gatunku. Pragnęliśmy udowodnić, że można wybrać sobie
określony gatunek, gatunek filmu kryminalnego i posłużyć się nim
zupełnie inaczej, niż tego się oczekuje. (...) Europa z mojego filmu
znajduje się w stanie rozkładu, stacza się. Pragnęliśmy pokazać ją
spatynowaną, skorodowaną przez wiatr i deszcz, w walce między naturą i
kulturą. Ta walka to temat najbardziej mnie pasjonujący" (Cinéma 85). 

EPIDEMIA
(Epidemic)
Reżyseria: Lars von Trier, scenariusz: Lars von Trier, Niels Vorsel,
występują: Lars von Trier, Niels Vorsel, Susanne Ottesen, Claes Kastholm
Hansen, Cacilia Holbek Trier, Udo Kier. Selekcja oficjalna konkursu -
MFF w Cannes 1987, Dania 1987, czarno-biały I kolor, 106 min.

Epidemia jest dziełem autotematycznym, bliskim 8 i pół Felliniego czy
Stardust memories Allena - quasi dokumentalnym zapisem prac nad
scenariuszem filmu, który nigdy nie powstał. Równolegle z akcją
współczesną, prowadzony jest wątek luźno powiązanych scen fabularnych,
dziejących się w nieokreślonym czasie przyszłym podczas straszliwej
epidemii, której ma przeciwdziałać młody idealista - doktor Messmer.
Sceny te, wplecione w film o filmie, ich stylistyka, sposób obrazowania
w połączeniu z częstymi nawiązaniami do historycznych plag w Europie i
europejskiej literatury, jak również wyraźne podobieństwo do
przedstawień "zatopionej" Europy z Elementu zbrodni, każą uznawać
Epidemię za drugą część "trylogii europejskiej".


EUROPA
Reżyseria: Lars von Trier, scenariusz: Lars von Trier, Niels Vorsel,
występują: Jean-Marc Barr, Barbara Sukowa, Udo Kier, Eddie Constantin,
Max von Sydow (narrator), Nagroda Jury, Nagroda Najwyższej Komisji
Technicznej za Wkład Artystyczny - MFF w Cannes 1991; 5 nagród - Robert
Festival 1992, Dania / Francja / Niemcy / Szwecja, 1991, czarno-biały I
kolor, 113 min.

Filmowa opowieść o Leopoldzie Kesslerze, młodym Niemcu wychowanym w USA,
który przybywa tuż po zakończeniu wojny do Niemiec. Jego stryj pracujący
na kolei, pomaga mu znaleźć pracę w Zentropie. Od tej pory Leo wraz ze
stryjem przemierza wzdłuż i wszerz Niemcy zanurzone w powojennej nocy.
Ruiny, tłumy przesiedleńców, wszechobecne patrole MP, głód, nienawiść i
akcje Werwolfu, beznadziejna, skazana na niepowodzenie walka tych,
którzy wolą zginąć, niż uznać się za pokonanych. To Europa AD 1945. 
Europa stanowi dopełnienie "trylogii europejskiej" "To Stylizowany
thriller w duchu Hitchcocka!" (International Herald Tribune) "Wygląda na
dzieło bliskie Bergmanowi i Dreyerowi, obecność Barbary Sukowej
przywodzi na myśl Fassbindera i von Trottę, zaś Eddie Constantine
przypomina nam o Alphaville i bogactwie wpływów amerykańskich" (Sight
and Sound).

KRÓLESTWO I
(Riget)
Reżyseria : Lars von Trier, współreżyser: Morten Arnfred, scenariusz:
Lars von Trier, Tómas Gislason, występują: Ernst-Hugo Järegárd, Kirsten
Rolffes, Ghita Norby, Udo Kier. Nagroda za reżyserię i rolę męską - MFF
w Karlowych Warach 1995, Złota Nagroda im. A. Grimme'a - Niemcy 1995,
Dania / Szwecja / Norwegia / Niemcy 1994 kolor, 278 min. (cz. I: 135
min., cz. II: 143 min.)
Tytuły epizodów: I Łapiduchy, II Przyjdź królestwo Twoje, III Obce
ciało, IV Żywe trupy
Okrzyknięte duńskim Miasteczkiem Twin Peaks, Królestwo - podobnie jak
serial Davida Lyncha - jest dziełem kultowym, które wciąga i uzależnia.
Ma swoich zagorzałych wielbicieli i wyznawców na całym świecie. Czy
twórca Idiotów nakręcił telewizyjną czarną komedię, czy jednak horror?
Recenzenci podkreślali komediowe cechy serialu, choć z pewnością nie
humor stanowi jego dominantę. "To najlepsza historia o duchach od czasu
Lśnienia Kubricka (Film Review) . Królestwo łączy żart z głębszą
refleksją, seriale o lekarzach z filmowym horrorem, filmy klasy B ze
społecznym krytycyzmem "(Der Tages Spiegel).


PRZEŁAMUJĄC FALE
(Breaking the Waves)
Scenariusz i reżyseria: Lars von Trier, wykonawcy: Emily Watson, Stellan
Skarsgard, Katrin Cartlidge, Jean-Marc Barr, Udo Kier. Grand Prix - MFF
Cannes 1996; 3 Europejskie Nagrody Filmowa Felixy 1996; Nominacja do
Oscara 1997 - w kategorii: aktorka pierwszoplanowa - dla Emily Watson;
César 1997 dla filmu zagranicznego; Golden Satellite Awards 1997; Dania
/ Szwecja / Francja / Holandia / Norwegia 1996, kolor, 158 min.

Jeden z najpiękniejszych  filmów lat 90. Bess, dziewczyna wrażliwa i
uczuciowa, uchodzi w swojej nadmorskiej wiosce za dziwaczkę, która
pokochała Jana - przybysza z innego, większego świata.    Jej
społeczność nie kryje dużej rezerwy, z jaką odnosi się do ich związku.
Młodzi jednak nie dbają o to, żyjąc tylko swoją miłością. Gdy Jan ulega
wypadkowi na platformie, Bess pragnie za wszelką cenę uratować życie
ukochanego. Nie cofa się nawet przed największym poświęceniem.
Lars von Trier: "Chciałem przede wszystkim nakręcić film o dobroci.
(...) Chciałem nakręcić film o tematyce religijnej, o cudach, który
byłby skrajnie naturalistyczny" (Cahiers du Cinéma). 

KRÓLESTWO II
(Riget II)
Reżyseria : Lars von Trier, współreżyser: Morten Arnfred, scenariusz:
Lars von Trier, Niels Vorsel, Tomas Gislason, występują: Ernst-Hugo
Järegárd, Kirsten Rolffes, Ghita Norby, Udo Kier. Dwie nagrody aktorskie
- Bodil Festival 1998 Dania / Włochy / Szwecja / Norwegia / Francja 1997
kolor, 286 min. (cz. I: 137 min., cz. II: 149 min.)
Tytuły epizodów: I Mors in Tabula, II Wędrowne ptaki, III Gargantua, IV
Pandemonium

W Królestwie II Lars von Trier rozwija i wyjaśnia wątki z części I,
rozgrywającej się w ogromnym kopenhaskim szpitalu noszącym nazwę Riget -
Królestwo. Reżyser splata i komplikuje wątki szpitalnej opowieści,
wprowadzając coraz bardziej niesamowite i nieprawdopodobne sytuacje.
Wyraźnie jednak zaczyna się krystalizować najważniejszy problem: jak
zaradzić coraz śmielej poczynającemu sobie w Królestwie Złu, jak pokonać
niegodziwego Krügera, któremu zupełnie jawnie wyrastają na czole
diabelskie rogi... 
New York Times "Królestwo to połączenie gotyckiej opery mydlanej z
komedią o siłach nadprzyrodzonych. W Królestwie (...) odbija się
wszystko - od Hamleta po Czarodziejską Górę."


IDIOCI 
(Idioterne)
Scenariusz, reżyseria i zdjęcia: Lars von Trier, wykonawcy: Bodil
Jorgensen, Jens Albinus, Louise Hassing, Troels Lyby, Nikolaj Lie Kaas,
Henrik Prip, Luis Mesonero, Louise Mieritz, Knud Romer Jorgensen,
Oficjalna selekcja konkursowa - MFF w Cannes 1998; Nagroda FIPRESCI -
London Film Festival 1998; Dania / Niemcy / Francja / Włochy 1998 kolor,
117 min.

Film o grupie młodych ludzi, którzy wspólnie badają ukryte i
niedoceniane walory niedorozwoju umysłowego człowieka. Ich projekt jest
manifestacją żądzy życia i służy konfrontacji człowieka upośledzonego z
normalnym społeczeństwem. Powoli ta gra przestaje być zabawna a pomysły
stają się coraz bardziej wyrafinowane. Grupa "idiotów" doznaje coraz
bardziej ekstremalnych uczuć, powtarzają się wybuchy agresji i
pozbawionej zahamowań seksualności...
"Idioci"- manifest nowej awangardy von Triera - to wielki akt
artystycznej wolności!" (Tadeusz Sobolewski, Gazeta Wyborcza)


MEDEA
Reżyseria: Lars von Trier, scenariusz: Lars von Trier na podstawie
scenariusza Carla Theodora Dreyera i Prebena Thomsena, opartego na
tragedii Eurypidesa pt. Medea, występują: Kirsten Olesen, Udo Kier,
Ludmilla Glinska, Henning Jensen, Baard Owe, Dania 1988, film tv kolor,
75 min.

Film powstał na podstawie scenariusza klasyka światowego kina Carla
Theodora Dreyera i Probena Thomsena opartego na tragedii Eurypidesa
Medea. Dreyer nie miał nigdy szansy na realizację jednego z ostatnich
swoich projektów.
To nie jest próba nakręcenia "Dreyerowskiego" filmu, lecz oddania
należnej czci jego osobistej interpretacji dzieła Eurypidesa i chęć
złożenia hołdu mistrzowi. Lars von Trier


NOCTURNE
Scenariusz: Tom Elling, Lars von Trier, reżyseria: Lars von Trier,
występują: Yvette, (głos: Anne-Lise Gabold), Solbjorg Hojfeldt (głos w
słuchawce telefonu). Grand Prix festiwalu filmów studenckich w Monachium
1980, Dania 1980, czarno-biały i kolor, 8 min.

Fabularny krótkometrażowy film szkolny. Pewna młoda kobieta nie może
zasnąć. Ciągle męczą ją koszmary. W końcu dzwoni do innej kobiety,
prawdopodobnie swojej matki i wspólnie omawiają szczegóły wylotu
następnego dnia. Rano bohaterka opuszcza swoje mieszkanie z walizką i
oddala się.


WYOBRAŻENIA WOLNOŚCI
(Befrielsesbilder)
Reżyseria: Lars von Trier, scenariusz: Tom Elling, Lars von Trier,
występują: Edward Fleming, Kirsten Olesen, Grand Prix festiwalu filmów
studenckich w Monachium 1982, Dania 1982, kolor, 58 min.

Dyplomowy film fabularny, stanowiący swoiste wprowadzenie do "trylogii
europejskiej". Von Trier opowiada historię niemieckiego oficera, któremu
udaje się zbiec z obozu dla internowanych w Kopenhadze i odnaleźć swoją
dawną kochankę, która właśnie wydaje przyjęcie dla wojsk wyzwoleńczych.
Podczas wojny działała w ruchu oporu - teraz mówi wprost o zbrodniach
wojennych swojemu kochankowi, który, jak ponoć większość Niemców, nic o
zbrodniach hitleryzmu nie wiedział. Młody reżyser włącza do swojego
filmu materiały dokumentalne, dodające autentyzmu jego mrocznej
opowieści, zapowiadającej Europę. 

TRANCEFORMER
PORTRET LARSA VON TRIERA
(Tranceformer - A Portrait of Lars von Trier)
Realizacja: Stig Björkman, występują: Lars von Trier, Tómas Gíslason,
Ernst-Hugo Järegard, Stellan Skarsgard, Katrin Cartlidge, Tom Elling,
Morten Arnfred, Peter Aalbak Jensen, Szwecja / Dania 1997, kolor, 52
min.

Portret Larsa von Triera zrealizowany przez wybitnego szwedzkiego
reżysera i krytyka filmowego. Twórcy filmu mieli możliwość obserwowania
Larsa von Triera przez ponad dwa lata, spotykając go podczas pracy i w
domu. Była to niepowtarzalna okazja, by poznać jego życie i świat myśli.
Udało im się nakłonić von Triera do opowieści o jego fobiach, lekach,
nienawiści do samego siebie, a nawet o spotkaniu z UFO. Tranceformer
ukazuje twórczą drogę, którą przebył Lars von Trier: od
dziesięcioletniego chłopca kręcącego swoje pierwsze eksperymentalne
filmy kamerą Super-8 do dojrzałego, bezkompromisowego twórcy kreującego
niezwykłe światy filmowe.


POKAZANI
(De udstillede)
Realizacja: Jesper Jargil, występuje 53 aktorów, Dania 2000, kolor, 78
min.

Filmowa rejestracja żywej instalacji, stworzonej przez Larsa von Triera
w 1996 r. w galerii w Kopenhadze. Instalacja, zatytułowana "Psychomobil
# 1: Zegar świata" trwała dwa miesiące, uczestniczyło w niej
pięćdziesięciu trzech aktorów "wystawionych" w dziewiętnastu
pomieszczeniach . Jesteśmy świadkami bezkompromisowego odsłaniania
ludzkich emocji i zachowań. W trakcie tego wydarzenia artystycznego von
Trier wypróbował metody, które później zostały zastosowane w "Idiotach"
i innych filmach spod znaku Dogmy.


UPOKORZENI
(De Ydmygede)
Realizacja: Jesper Jargil, występują: Lars von Trier, Bodil Jorgensen,
Jens Albinus, Louise Hassing, Troels Lyby, Nikolaj Lie Kaas, Henrik
Prip, Luis Mesonero, Dania 1998, kolor, 78 min. 

Dokumentalny zapis powstawania Idiotów Duński dokumentalista Jesper
Jargil (ur. 1945) zaczął pracę nad Upokorzonymi wiosną 1997 roku, kiedy
Lars von Trier zaczął dobierać zespół aktorski. Nie było jeszcze
scenariusza, zespołu; był jedynie tytuł. Podczas tych zdjęć próbnych
zdecydował się - w pewnym sensie - wyprzedzić zamysł Idiotów,
skonfrontować eksplikacje reżysera z późniejszą ich realizacją na
ascetycznie zaaranżowanym planie filmowym. By maksymalnie wczuć się w
atmosferę pracy von Triera, Jargil asystował mu z małą kamerą wideo,
której nie wypuszczał z ręki. Scenariusz, pisany na gorąco pod wpływem
wydarzeń na planie, został dodatkowo wzbogacony dziennikiem Larsa von
Triera, stanowiącym komentarz do własnej pracy i estetycznych rozwiązań.