<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="100%"><tbody><tr><td class="a6b" valign="top"><a href="http://biznes.onet.pl/13,1426167,prasa.html">http://biznes.onet.pl/13,1426167,prasa.html</a><br><br>Regulacja usług płatniczych
</td></tr><tr><td class="a0"><font color="#666666">(Gazeta Bankowa/21.07.2007, godz. 10:33)</font></td></tr><tr><td><img src="http://biznes.onet.pl/0" height="10"></td></tr><tr><td class="a2"><b>Celem
ujednolicenia i uporządkowania zasad świadczenia usług płatniczych we
wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz wprowadzenia
uregulowań chroniących interesy konsumentów, Komisja Europejska 1
grudnia 2005 r. przyjęła dyrektywę o usługach płatniczych świadczonych
na rynku wewnętrznym.</b><br><br><br clear="all">Projekt
dyrektywy z poprawkami Prezydencji został przyjęty jednomyślnie przez
27 ministrów finansów państw członkowskich UE na spotkaniu Rady ECOFIN
27 marca 2007 r. Jej wdrożenie ma nastąpić do 1 listopada 2009 roku.<br><br>
<strong>Polskie zastrzeżenia</strong><br><br>
Od początku prac nad projektem dyrektywy Polska, popierając cele i
zasadność przyjęcia nowej regulacji, wskazywała na szereg problemów
mogących wpłynąć na ograniczenie konkurencji na rynku usług płatniczych
lub w znacznym stopniu ograniczyć możliwości działania podmiotów
funkcjonujących na tym rynku. W szczególności dotyczyło to wymogów
kapitałowych wobec instytucji płatniczych, wyłączeń podmiotowych, zasad
udzielania kredytów oraz mikropłatności. Wystarczającym w jej opinii
zabezpieczeniem interesów klientów przed upadkiem instytucji płatniczej
są zapisy wprowadzające obowiązek rozdziału środków pieniężnych
przyjętych w celu wykonania transakcji płatniczej od środków
posiadanych w związku z pozostałą działalnością instytucji płatniczej.<br><br>
W trakcie prac nad projektem dyrektywy o usługach płatniczych wiele
zastrzeżeń Polski zostało uwzględnionych i w stosunku do podstawowych
kwestii projekt dyrektywy zmieniono w stopniu umożliwiającym kompromis
i poparcie Polski.<br><br>
Celem niniejszej dyrektywy jest ujednolicenie i uporządkowanie zasad
prawnych w zakresie świadczenia usług płatniczych we wszystkich krajach
członkowskich oraz wprowadzenie uregulowań mających na celu ochronę
interesów konsumentów. Dyrektywa o usługach płatniczych wpisuje się w
idee utworzenia SEPA, tj. jednolitego obszaru płatności w euro, w
ramach którego Komisja Europejska zobowiązała się przygotować projekt
ram prawnych świadczenia usług płatniczych w państwach UE. Kwestie
związane z przygotowaniem szczegółowych, wewnętrznych regulacji
dotyczących poszczególnych instrumentów płatniczych składających się na
projekt SEPA powierzono reprezentującej sektor usług płatniczych –
Europejskiej Radzie ds. Płatności.<br><br>
Przewiduje ona, że za zgodą stron jej przepisy mogą być stosowane (w
całości lub w części) także w odniesieniu do umów o usługi płatnicze
zawieranych przez dostawców usług płatniczych z przedsiębiorcami.
Dyrektywa pozostawia do decyzji państw członkowskich UE na etapie
implementacji zapisów dyrektywy do krajowych porządków prawnych
możliwość traktowania tzw. mikroprzedsiębiorstw jak konsumentów na
gruncie przepisów.<br><br>
<strong>Instytucje płatnicze</strong><br><br>
Wspomnianą umowę o usługę płatniczą z użytkownikiem usług płatniczych
zawierać będzie mógł dostawca usług płatniczych. Dyrektywa o usługach
płatniczych wprowadza zamknięty katalog podmiotów, które po wejściu w
życie przepisów implementujących dyrektywę będą wyłącznie uprawnione do
świadczenia usług płatniczych. Należą do nich: instytucje kredytowe,
instytucje pieniądza elektronicznego, pocztowe instytucje giro,
instytucje płatnicze (payment institutions), w pewnych szczególnych
przypadkach i zakresie – Europejski Bank Centralny, krajowe banki
centralne, państwa członkowskie UE i ich samorządy terytorialne.<br><br>
Dyrektywa przewiduje szereg rozwiązań prokonsumenckich, ustanawiając
<a href="http://m.in">m.in</a>. maksymalny czas wykonania transakcji płatniczej czy też zasady
odpowiedzialności za wykonanie lub nieprawidłowe wykonanie usługi
płatniczej. Należy zauważyć, że instytucje płatnicze stanowią nową
kategorię podmiotów świadczących usługi płatnicze ustanowioną przez
niniejszą dyrektywę. W wersji przyjętej przez Komisję Europejską
dyrektywa zakładała, że instytucją płatniczą może być osoba fizyczna
lub prawna, która uzyska stosowne zezwolenie od właściwego organu
nadzoru na świadczenie i wykonywanie usług płatniczych na terytorium UE
oraz zostanie wpisana do rejestru instytucji płatniczych. Na etapie
prac w Radzie UE większość państw członkowskich opowiedziała się za
ograniczeniem możliwości świadczenia usług płatniczych w formie
instytucji płatniczej do osób prawnych.<br><br>
Dla Polski była i jest to kwestia niezmiernie ważna. Pozbawienie osób
fizycznych prawa do świadczenia usług płatniczych było dla strony
polskiej o tyle niekorzystne, że mogło ograniczyć znacząco liczbę
działających w Polsce podmiotów pośredniczących w dokonywaniu tzw.
płatności masowych, tj. z tytułu opłat za usługi świadczone przez te
podmioty, np. telefon, energię czy gaz. Ostatecznie na zasadzie
kompromisu przyjęto, że państwa członkowskie UE będą mogły częściowo
wyłączyć z zakresu dyrektywy pośredników finansowych działających
jedynie na rynku lokalnym, których obroty miesięczne nie przekraczają
3 mln euro, przy jednoczesnym założeniu, że zarówno zleceniodawca
transakcji płatniczej, jak i jej beneficjent znajdują się w państwie
członkowskim UE, w jakim podmiot korzystający z wyłączenia jest
zarejestrowany. Rozwiązanie to miałoby pozwolić na zachowanie prawa do
świadczenia usług płatniczych przez te podmioty i jednocześnie dałoby
możliwość ich uregulowania w prawie krajowym według uznania państw
członkowskich.<br><br>
<strong>Umowa o usługę płatniczą</strong><br><br>
Z umową o usługę płatniczą związany będzie również obowiązek
przekazania dokładnej informacji na temat warunków i cen, na jakich
usługa płatnicza będzie realizowana przed związaniem klienta przepisami
umowy oraz po wykonaniu w ramach umowy transakcji płatniczej. W ramach
wstępnej informacji ogólnej przekazywanej użytkownikowi usług
płatniczych, dyrektywa przewiduje przekazywanie informacji dotyczących:<br><br>
- dostawcy usług płatniczych, w tym dokładne wskazanie nazwy dostawcy
usług płatniczych wraz z określeniem jego siedziby, danych dotyczących
właściwego organu nadzoru sprawującego nadzór nad tym podmiotem wraz ze
wskazaniem rejestru instytucji płatniczych i numerem ewidencyjnym, pod
jakim ujęty został dostawca usług płatniczych we wspomnianym rejestrze;<br><br>
- sposobu korzystania z danych usług płatniczych, tj. ogólnego opisu
świadczonych usług płatniczych, wskazania jednoznacznego
identyfikatora, który pozwoli użytkownikowi usług płatniczych na
prawidłowe wykonanie transakcji płatniczych, procedury wyrażania zgody
na wykonanie operacji płatniczej, określenia momentu, w jakim zlecenie
płatnicze przyjmowane jest do realizacji, oraz maksymalnego czasu
wykonania transakcji płatniczej;<br><br>
- opłat ponoszonych przez użytkownika usług płatniczych z
wyszczególnieniem poszczególnych składników opłat, zastosowanych kursów
walutowych, w tym sposobu ich obliczania, datę i wskaźnik będący
podstawą jego ustalenia;<br><br>
- sposobów komunikowania się dostawcy usług płatniczych z użytkownikiem
usług płatniczych, w tym warunków technicznych, jakim powinien
odpowiadać sprzęt elektroniczny z jakiego korzysta użytkownik oraz
sposobu i częstotliwości przekazywania danych dotyczących wykonywania
usług płatniczych przez dostawcę usług płatniczych;<br><br>
- sposobów przechowywania instrumentu płatniczego, opisu środków jakie
powinny zostać podjęte przez użytkownika usług płatniczych w celu
ochrony posiadanego instrumentu płatniczego oraz wskazanie sposobu
zgłaszania utraty lub kradzieży instrumentu płatniczego;<br><br>
- odpowiedzialności użytkownika instrumentu płatniczego z tytułu jego
kradzieży lub utraty, procedur powiadamiania dostawcy usług płatniczych
o nieautoryzowanych przez użytkownika usług płatniczych transakcjach
płatniczych oraz procedur zwrotu środków pieniężnych w przypadku
kwestionowania przez użytkownika usług płatniczych kwoty transakcji
płatniczej w przypadku, gdy autoryzował on wykonanie transakcji nie
znając jej kwoty, a która przekroczyła wartość, jakiej mógłby się on
jej „rozsądnie" spodziewać;<br><br>
- sposobów wprowadzania zmian do umowy, jej wypowiadania przez strony oraz czasu trwania umowy i sposobu jej przedłużania;<br><br>
- przepisów prawa jakie mają zastosowanie do umowy zawartej pomiędzy
dostawcą usług płatniczych i użytkownikiem usług płatniczych, w tym
sposobów pozasądowego rozstrzygania sporów powstałych na gruncie umowy.<br><br>
Dyrektywa stanowi także, że umowa o usługę płatniczą będzie mogła
zostać wypowiedziana przez użytkownika usług płatniczych w każdej
chwili z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie
takie w przypadku umów zawartych na czas nieokreślony lub
przekraczający 12 miesięcy powinno być bezpłatne. W pozostałych
przypadkach koszty przewidziane umową powinny być naliczone odpowiednio.<br><br>
Dostawca usług płatniczych uprawniony będzie do wypowiedzenia umowy o
usługę płatniczą tylko w określonych przypadkach, z zachowaniem
dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia.<br><br>
Po obciążeniu rachunku płatniczego kwotą każdej indywidualnej
transakcji płatniczej dostawca usług płatniczych zleceniodawcy zlecenia
płatniczego w ramach umowy będzie zobowiązany do poinformowania klienta
o numerze referencyjnym pozwalającym na zidentyfikowanie transakcji i
jej beneficjenta, kwocie transakcji w walucie, w jakiej prowadzony jest
rachunek płatniczy albo w jakiej wykonane zostało zlecenie płatnicze,
pobranych opłatach lub zastosowanym kursie wymiany waluty oraz dacie, w
jakiej rachunek płatniczy został obciążony. Strony mogą umówić się, że
taka informacja będzie przekazywana okresowo, nie rzadziej jednak niż
co miesiąc.<br><br>
Wskazane rozwiązania mają chronić klienta przed nieuczciwymi praktykami
dostawców usług płatniczych związanymi <a href="http://m.in">m.in</a>. ze stosowaniem
nieuzasadnionych opłat czy manipulowaniem czasem zaksięgowania środków
pieniężnych na rachunku płatniczym.<br><br>
<strong>Zdaniem KNF</strong><br><br>
Stanisław Kluza – przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, zapytany
o kwestię związaną z nowym systemem płatności wskazał, że „czasem
porównuje się system płatności do krwiobiegu gospodarki. SEPA zgodnie z
założeniami ma oznaczać, że wszystkie płatności elektroniczne w strefie
euro będą równie łatwe, jak obecnie płatności między kontrahentami z
tego samego kraju. To powinno przynieść gospodarce wiele korzyści i
ułatwić życie zarówno konsumentom, jak i przedsiębiorcom oraz
instytucjom finansowym". <br><br>
Ustawodawstwo europejskie do tej pory opierało się na regulacji
poszczególnych instrumentów płatniczych (np. dyrektywa w sprawie
pieniądza elektronicznego, zalecenie dotyczące transakcji z użyciem
elektronicznych instrumentów płatniczych). Dyrektywa proponuje
całkowicie odmienne podejście w tym zakresie, odchodząc od regulacji
instrumentu na rzecz uregulowania usługi. Jest to ważne założenie
przyjęte przy tworzeniu projektu dyrektywy, krytykowane jednak często
przez przedstawicieli sektora usług płatniczych. O ile łatwo zgodzić
się co do oryginalności tego założenia, to należy przyznać, że
stworzenie wspólnej regulacji dla instrumentów płatniczych o tak różnym
charakterze jak instrumenty uznaniowe i instrumenty obciążeniowe jest
sporym wyzwaniem.<br><br>
<strong><i>MAŁGORZATA MARIA SKARBEK</i></strong></td></tr></tbody></table>